Stressgerelateerde klachten

Iedereen heeft wel eens een stressvolle dag. Stress brengt ons lichaam in een staat van paraatheid. Op die manier zorgt je lichaam ervoor dat je in staat bent om te vechten of te vluchten. Dit is een normale reactie op een uitdagende situatie. Door stress wordt adrenaline aangemaakt. Dit zorgt ervoor dat je hart sneller gaat pompen, je spieren worden voorzien van bloed en spannen zich aan en je focus versterkt. Dit kan best handig zijn in bepaalde omstandigheden. Stel dat je bijvoorbeeld moet vluchten voor een roofdier of je hebt een belangrijke presentatie of examen. Na zo'n korte stressvolle gebeurtenis is het belangrijk om rust te krijgen (nemen) zodat je lichaam weer kan herstellen. Maar wat als je van heel veel zaken stressreacties krijgt? Dan is het een ander verhaal. Je krijgt dan geen of te weinig tijd om te herstellen. Langdurige of chronische stress heeft een negatief effect op zowel je fysieke als je mentale gezondheid.

De visie van Chinese Geneeskunde op stress

Binnen de Chinese Geneeskunde speelt het concept van yin-yang een grote rol. Stress wordt beschouwd als een verstoring in de balans tussen yin en yang. Hoe ziet deze disbalans eruit?

• Disbalans tussen yin en yang
  Yang wordt geassocieerd met onder andere activiteit, spanning en opwinding. Nadat je bijvoorbeeld een drukke werkdag hebt gehad is het van belang om te ontspannen om de balans tussen yin en yang te herstellen. Yin staat namelijk voor onder andere ontspanning, rust en kalmte. Als je veel stress ervaart, blijf je hangen in de yange energie. Om je gezond te voelen, moeten yin en yang in balans zijn en elkaar afwisselen. Gebeurt dit niet of onvoldoende, dan kun je zowel fysiek als mentaal uitgeput raken. Dit kan leiden tot overspannenheid of zelfs een burn-out.
• Symptomen
  Door stress kun je allerlei klachten krijgen. Als gevolg van de disbalans tussen yin en yang kun je allerlei fysieke klachten krijgen bijvoorbeeld spierspanning (vaak uit zich dat in spierpijn in rug, schouders en nek), hoofdpijn, spijsverteringsklachten zoals maagpijn, buikpijn, diarree of obstipatie, moe gevoel in je lichaam hebben en hartkloppingen. Mentale en emotionele klachten die kunnen horen bij stress zijn bijvoorbeeld een kort lontje hebben of zelfs exploderen van woede, sombere gevoelens hebben, snel huilen, negatieve gedachtes hebben, piekeren en slapeloosheid. Dit zijn tekenen dat het yang overheerst en het yin onvoldoende kans krijgt om te zorgen voor ontspanning, rust en herstel.
• Behandeling
  Bij iemand die stress ervaart is de balans tussen yin en yang verstoord. Acupunctuur bij stressgerelateerde klachten is gericht op het herstellen van de balans tussen yin en yang. Door yang te kalmeren en yin te versterken kan er opnieuw een balans worden bereikt zodat de stress vermindert en iemands welzijn toeneemt. Bij het behandelen van stressgerelateerde klachten kijk ik altijd naar welke klachten jouw systeem laat zien en hoe jouw leven er verder uitziet. Naast acupunctuurbehandelingen kan mijn advies bijvoorbeeld bestaan uit een aangepast voedingspatroon of kruiden. 

Welke klachten kunnen zoal ervaren worden bij stress?

Er kunnen allerlei klachten optreden zoals:

• vermoeidheid
• down of depressief gevoel, minder plezier hebben in het leven
• sociale contacten minder goed of helemaal niet meer willen/kunnen onderhouden
• slaapproblemen
• concentratieproblemen
• geheugenproblemen, vergeetachtig zijn
• piekeren, een hoofd dat geen rust meer kan vinden
• geen beslissingen durven en/of kunnen nemen
• het niet meer kunnen overzien
• meer fouten maken, minder werk kunnen verzetten
• minder zelfvertrouwen
• nerveus voelen, opgejaagd gevoel ervaren
• laag libido of helemaal geen zin meer in seks
• hoge bloeddruk
• hartkloppingen
• hoofdpijn
• spierspanningen en spierpijn in bijvoorbeeld rug, schouders en nek
• spijsverteringsproblemen zoals maagpijn, buikpijn, diarree of obstipatie
• verminderde weerstand, sneller verkouden of ziek zijn
• problemen rondom gewicht, eventueel samengaand met meer of juist minder eetlust
• snel(ler) en/of vaker huilen, emotioneler reageren
• prikkelbaar zijn, kort lontje hebben
• verslavingsgedrag kan ontstaan of toenemen zoals meer roken, drinken, drugs, eten, seks, shoppen

Wat zijn mogelijke oorzaken van stress?

Stress kan door allerlei zaken ontstaan. Denk aan bijvoorbeeld

• werkgerelateerde stress: hoge werkdruk, deadlines, onzekerheid over baanzekerheid, onprettige werksfeer of conflicten
• relatieproblemen
• financiële stress
• gezondheidsklachten hebben
• mantelzorger zijn voor je zieke of hulpbehoevende partner, kind of (schoon)ouders
• karaktereigenschappen: mensen die bijvoorbeeld perfectionistisch zijn en hoge eisen stellen aan zichzelf ervaren sneller stress
• tijdsdruk ervaren: het gevoel dat je nergens voldoende tijd voor hebt, zorgt er vaak ook voor dat je nog minder tijd inplant voor jezelf waardoor er nog minder herstel kan plaatsvinden
• druk van buitenaf ervaren: het gevoel dat je moet voldoen aan verwachtingen van anderen kan een trigger zijn
• life-events: belangrijke veranderingen in je leven zoals verhuizen, samenwonen, trouwen, scheiden, een kind krijgen, veranderen van werk, het verliezen van een dierbare kunnen stress veroorzaken
• gebeurtenissen en onverwerkte trauma's
• leefstijl: ongezond eten, te weinig slaap, onvoldoende bewegen, te veel alcohol, koffie of nicotine gebruiken, weinig dingen doen waar je van ontspant en kunt opladen dragen allemaal bij aan de hoeveelheid stress die je ervaart